بررسی و ارزیابی طیف ویژه ساختگاه با توجه به جهت داری زلزله و بخش بندی گسل ها

امروزه اهمیت چگونگی بازتاب سازه ها در برابر زلزله در طراحی و تقویت سازه ها و تجهیزات صنعتی برای جامعه مهندسین و طراحان سازه های مقاوم در برابر زلزله کاملا نمایان می باشد ولی برای مناطق مجاور رو مرکز زلزله near source علاوه بر این تمهیدات یاده شده اثرات جهت داری زلزله rupture directivity و جابجایی ماندگار تکتونیکی fling-step نیز در پاسخ سازه ها در این مناطق نقش بسزایی دارد این موضوع در برخی از زلزله های بزرگی که در جهان رخ داده مشاهده گردیده است در مناطق مجاور رو مرکز زلزله در فاصله ای کمتر از 5 کیلومتر از سطح گسلش پدیده جابجایی ماندگار تکتونیکی در جهت موازی گسل مشاهده می شود در حالیکه پدیده جهت داری زلزله در حدود فاصله ای کمتر از 10 کیلومتری سطح گسلش بوجود می آید و ضربه حاصل از آن در جهت عمود بر گسل بیشتر می باشد. در کشور ایران نیز طی یکی دو سال اخیر پدیده جهت داری زلزله به نحوی مشاهده شده است به عنوان نمونه می توان مشاهدات میزان خرابی سازه ها در جهات مختلف در زلزله بم که مبین وجود جهت داری زلزله می باشد را برشمرد به طور ی که می توان گفت در زلزله اخیر بم علاوه بر خصوصیات ویژه این زلزله اثر جهت داری زلزله نیز وجود داشته است اثر جهت داری زلزله در ابتدای تاریخچه زمانی زلزله بروز می کند و می تواند باعث خسارت در سازه های بلند و با دوره تناوب بالا گردد. زیرا جهت داری حاصل از ضربه ای همراه با دور تناوب بالا می باشد و تاثیر آن در طیف پاسخ شتاب با افزایش دوره تناوب افرایش می یابد جهت داری زلزله عمدتا به جهت انتشار گسلش و نوع گسل وابسته می باشد در مورد گسل های امتداد لغز در نواحی که گسلش به سمت آنها است ضربه جهت داری قابل ملاحظه می باشد مروری بر مطالعات انجام شده در ارتباط با اثرات جهت داری و تاثیرات آن روی تاریخچه زمانی و طیف پاسخ شتاب زلزله بخشی از این کار پژوهشی است. بعلاوه در این پژوهش سعی شده است اثرات جهت داری در طیف ویژه ساختگاه حاصل از تحلیل خطر منطقه اعمال می گرد تا امکان در نظر گرفتن برخی از اثرات سو آن در طراحی سازه ها وجود داشته باشد. در پایان نیز توصیه هایی درباره اعمال اثر جهت داری در تحلیل و طراحی سازه ها در مناطق نزدیک گسل های بزرگ ارایه شده است.